SCHOON OGEN

Voor wie dringend aan een lach toe is, is de nieuwste productie van het Vernieuwd Gents Volkstoneel in de Minardschouwburg een aanrader. Maar voor wie volkstoneel met een plot met merg in het gebeente verwacht, is SCHOON OGEN een afknapper. 

Dade... volkstheater? in geen dust joar! 

Romain Deconinck [foto] was een grootmeester in het bedenken van een machtig stuk waarvan je in je broek piste terwijl je op de rand van je stoel zat te nagelbijten van spanning, en niemand verwacht dat je hem naar de kroon steekt. Trachten in zijn geest te werken, als dat zou kunnen, daar zouden we al best tevreden mee zijn. Toneelauteur Jo Van Damme tracht al jaren greep te krijgen op de buitenste cirkels van De Conincks geest en aanvankelijk is hem dat ook gelukt. De laatste jaren is het echter van kwaad naar erger geworden, van onderbroekenlol naar kutzooi. Amstamblief, Jo! Doe ne keer nen effort en zij niet blij mee nen drol. 

van l naar r: Heidi De Grauwe, Bob De Moor en Bert Verbeke 

De verkorte promotekst van de flyer: ‘Bertrand Bertels [BB] staat bekend als een gefortuneerd ondernemer. Hij is niet meer piep, maar hij vindt van zichzelf dat hij nog steeds open van geest is, jong  en gul. Een knaap die zijn eigen biografie verdient. Om die te schrijven en zijn archief te ordenen heeft hij een ietwat exotische jongedame in dienst genomen. Rond die tijd werkt een klusjesman [klutskesman, volgens BB] om zijn loft te fatsoeneren. Misschien iets te veel hooi op de vork en te veel volk op het veld. Een stellingenoorlog lijkt onafwendbaar.’ 

De intrige volgt die lijn, helaas zonder een clou ter waarde van een sou en een duivel uit een doosje. Twee voorwaarden om aan de noden van een komedie te voldoen. Dat wist Plato al en je moet er geen filosoof voor zijn om te weten dat het nu nog steeds geldt. Er zijn verschillende soorten van komedie: intrigestuk, karakterstuk en zedenkomedie [commedy of manners]. Verder heb je een duidelijk verschil tussen de Griekse en de Elizabethaanse. In het hart van het eerste genre zit satire en spot, in het tweede is het hart gevuld met relativerende humor. Wat het ook is, je hebt er in alle soorten, van afgeprijsde tot zeer dure. Bij Schoon ogen is het de goedkoopste soort. 

Foto Luk Monsaert 

Schoon ogen heeft van dit alles wat, maar van alles veel te weinig. En wat er is, is van een tenenkrullende kwaliteit. Zoals de flauwekul over AAGent en Club Brugge. Ga met die brol eens het toneel op. En zit als toeschouwer maar naar zoveel rotte toneeltaal te luisteren. Bovendien is het spel van de drie acteurs slechter dan de acteerprestaties van de VTM-soap Familie. De dialogen verlaten de mond zonder kruit en kruid en de enige die wat stembeheersing heeft, is Bob De Moor. Bert Verbeke is slechts goed als hij gekke bekken mag trekken en met zijn heupen zwaaien. Zelfs de liedjes die hij [fragmentarisch] op de piano speelt, is zoeken naar de toetsen. Heidi De Grauwe heeft de uitstraling van een paperclip, en dat is een belediging voor de papierklem. 

Er is gelachen; en niet weinig. Enkel om de woordgrapjes. Die zijn er bij de vleet. Dáár draait het om in Schoon ogen! Het verhaal is bijkomstig, is er enkel als halssnoer, om de woordgrapjes [nepjuweeltjes] te laten blinken.
De voorstelling raakt langs geen kanten de sentimental comedy, een genre waar Jo Van Damme, getuige zijn eerste stukken, wat kaas van gegeten heeft. Maar zijn kaas is rubber geworden, een rubber dat geen molecule van de emulsie heeft, gewonnen uit het sap van de ficus elastica. 

Tourneeplanning en promotionele ondersteuning gebeurt door Thassos [www.thassos.be]. Er was een tijd dat dit theaterbureau kritisch was. Helaas, waar is de oude fierheid gevaren? 

guido lauwaert 

SCHOON OGEN – productie Vernieuwd Gents Volkstoneel – tot 24/07 in de Minardschouwburg – vanaf januari 2017 op tournee