 |
| Koenraad Tinel [foto Stefan Van Fleteren] |
De envelop was maar
half open of ik wist dat ik op de invitatie in zou gaan. Tijdens het lezen zat
ik hem al te mailen: ‘Dag Koenraad, voorafgaand aan de vernissage zou ik je
willen ontmoeten, voor een goed gesprek in je eigen territorium.’ Ruim een uur
later lag de afspraak vast. En zo zat ik een paar dagen later onder een boom
bij de kruidenthee, terwijl Koenraad Tinel voortdurend naar de fles greep.
DE OBSESSIES
Mijn bezorgde blik beantwoordde hij met de fles de hoogte in te steken, roepend: ‘Water!’ Dat heeft hij werkelijk nodig, water, niet bij liters maar bij hectoliters. Weliswaar klein van gestalte, heeft hij de drift van de Griekse goden. Het kan niet snel genoeg gaan, niet groots genoeg zijn om de woeste gevoelens gestalte te geven. Ze in materie om te zetten, te schetsen op papier. Hij verwerkt ze, met dezelfde tevredenheid als dat de paus een kinderhoofdje aait, maar geheel verdwijnen doen ze nooit, daar is zijn verleden te zwaar voor.
Als Sisyphos duwt hij de rotsblok opnieuw en opnieuw de steile berg op. Wat hem niet deert maar amuseert. Net zomin als de mythische held dat deerde. Zowel van de tocht naar boven als van het rollen naar beneden geniet Koenraad Tinel. Elk beeld, elke schets is een uitdaging van de obsessies in zijn hoofd.
Mijn bezorgde blik beantwoordde hij met de fles de hoogte in te steken, roepend: ‘Water!’ Dat heeft hij werkelijk nodig, water, niet bij liters maar bij hectoliters. Weliswaar klein van gestalte, heeft hij de drift van de Griekse goden. Het kan niet snel genoeg gaan, niet groots genoeg zijn om de woeste gevoelens gestalte te geven. Ze in materie om te zetten, te schetsen op papier. Hij verwerkt ze, met dezelfde tevredenheid als dat de paus een kinderhoofdje aait, maar geheel verdwijnen doen ze nooit, daar is zijn verleden te zwaar voor.
Als Sisyphos duwt hij de rotsblok opnieuw en opnieuw de steile berg op. Wat hem niet deert maar amuseert. Net zomin als de mythische held dat deerde. Zowel van de tocht naar boven als van het rollen naar beneden geniet Koenraad Tinel. Elk beeld, elke schets is een uitdaging van de obsessies in zijn hoofd.
DE HOOP
De uitdaging is geen verwerking van zijn verleden maar een explosieve bewerking van zijn eerste halve eeuw. Koenraad Tinel is een beeldend prediker. Hij waarschuwt voortdurend op de gevaren van een leven zonder de verworvenheden van de Verlichting. Ze vinden hun oorsprong bij de Griekse beschaving en hebben er eeuwen over gedaan om afgelijnd een humane grondwet te vinden. Ze worden algemeen aanvaard en telkens opnieuw belaagd door dictators, de keizers die zich de grondwetten toe-eigenen en allen die zich daar niet naar schikken uitroeien. Als antwoord op die vaak succesvolle aanvallen – de geschiedenis liegt niet – is het de plicht van Koenraad Tinel om het verleden aan te klagen in de hoop dat zijn beelden waarschuwingen zijn ten bate van een vrediger toekomst.
De laatste grote reus van de Vlaamse beeldhouwers maakt zich geen illusies. Hij weet dat hij de wereld, zelfs niet de Vlaamse, zal bevrijden van zijn geweld. Als troost is er de hoop. Hij gelooft niet in het geloof. Hij heeft de waarde van die deugd overgeheveld naar de hoop.
De uitdaging is geen verwerking van zijn verleden maar een explosieve bewerking van zijn eerste halve eeuw. Koenraad Tinel is een beeldend prediker. Hij waarschuwt voortdurend op de gevaren van een leven zonder de verworvenheden van de Verlichting. Ze vinden hun oorsprong bij de Griekse beschaving en hebben er eeuwen over gedaan om afgelijnd een humane grondwet te vinden. Ze worden algemeen aanvaard en telkens opnieuw belaagd door dictators, de keizers die zich de grondwetten toe-eigenen en allen die zich daar niet naar schikken uitroeien. Als antwoord op die vaak succesvolle aanvallen – de geschiedenis liegt niet – is het de plicht van Koenraad Tinel om het verleden aan te klagen in de hoop dat zijn beelden waarschuwingen zijn ten bate van een vrediger toekomst.
De laatste grote reus van de Vlaamse beeldhouwers maakt zich geen illusies. Hij weet dat hij de wereld, zelfs niet de Vlaamse, zal bevrijden van zijn geweld. Als troost is er de hoop. Hij gelooft niet in het geloof. Hij heeft de waarde van die deugd overgeheveld naar de hoop.
DE FLAMINGANTE
APOCALYPS
Wat er van zijn verleden in zijn werk huist is niet de verwerking maar het inlijven van de ervaring. Opgegroeid met een extreem flamingante, tirannieke vader is een ballast voor het leven. De vlucht naar Duitsland na de aftocht van de nazi’s, het ondergaan van de Amerikaanse bombardementen van Duitse steden, de terugkeer naar de geboortegrond waar de verwijten wachten en een vader die zelfs met de neus op de feiten gedrukt tot zijn dood blijft geloven in een massamoordenaar, maakte dat die ballast de hersencellen dreigde te verkankeren. Om dit te vermijden moest het artistiek werk de ziektekiemen overnemen. Koenraad Tinel heeft dit voor elkaar gekregen. Met de jaren werd dit duidelijker. Zijn werk heeft niets abstracts. Ze zijn de getuigen van een periode die hij ervoer als de Flamingante Apocalyps.
Wat er van zijn verleden in zijn werk huist is niet de verwerking maar het inlijven van de ervaring. Opgegroeid met een extreem flamingante, tirannieke vader is een ballast voor het leven. De vlucht naar Duitsland na de aftocht van de nazi’s, het ondergaan van de Amerikaanse bombardementen van Duitse steden, de terugkeer naar de geboortegrond waar de verwijten wachten en een vader die zelfs met de neus op de feiten gedrukt tot zijn dood blijft geloven in een massamoordenaar, maakte dat die ballast de hersencellen dreigde te verkankeren. Om dit te vermijden moest het artistiek werk de ziektekiemen overnemen. Koenraad Tinel heeft dit voor elkaar gekregen. Met de jaren werd dit duidelijker. Zijn werk heeft niets abstracts. Ze zijn de getuigen van een periode die hij ervoer als de Flamingante Apocalyps.
 |
| Veerman Charon en zijn boot |
ABSTRACT
EXPRESSIONISME
Gesteld mag worden
dat dit de zwarte werken zijn van Tinels oeuvre. Gelukkig zijn er ook grijze.
Ze tonen een afkeer voor de dood. Koenraad Tinel kan in doen en denken niet
aanvaarden dat hij leeft om dood te gaan. Hij bestrijdt de dood bij middel van
heiligenbeelden en godsdienstige prentjes, niet gevist in de roomse vijver maar
de Griekse en Romeinse. Al schaatst hij wel eens scheef en komt een gekruisigde
Christus langs. De evangelisten en theologen heeft hij de deur uit gewerkt en
vervangen door Ovidius, Homerus en de drie Attische tragedieschrijvers. In
welke religie / leer zijn beelden hun abstract expressionisme, hun metamorfoses
echter ook vinden, via pest en oorlog wil hij getuigen van zijn diep verlangen
naar levenslust. Waar hij in geslaagd is, en dat de mensen met zijn beelden wil
tonen in de hoop dat ook zij dat stadium bereiken.
Het is een niet onbelangrijke reden dat een aantal van zijn beelden niet in een museum onderdak vinden maar in de natuur. Staan ze binnenshuis gaat zijn voorkeur uit naar plekken waar de massa passeert. Een expositie is voor Koenraad Tinel een tussenstap.
Het is een niet onbelangrijke reden dat een aantal van zijn beelden niet in een museum onderdak vinden maar in de natuur. Staan ze binnenshuis gaat zijn voorkeur uit naar plekken waar de massa passeert. Een expositie is voor Koenraad Tinel een tussenstap.
CRUX
Zaterdag 9 september
opent de nieuwste expositie met jonge [en oude] beelden van Koenraad Tinel. Het
is de reden hem aan de praat te krijgen. Ik hoopte als een van de eersten zijn
nieuwste werk te mogen aanschouwen. Jammer, ze waren al ingepakt en zouden de
volgende dag naar het toonveld gevoerd worden. Het was geen ramp en een grote
troost was het bezoek aan het privémuseum in zijn schuiloord, met rudimentaire
toetsing van zijn scheppingen, want Koenraad Tinel wil dat niet hij maar de
beelden spreken.
De expositie staat in het teken van het kruis. Niet als een religieus symbool maar als het oriënteringspunt, waarvan de snijlijnen naar het middelpunt leiden. De namen van de snijlijnen zijn de vetkoppen van deze beschouwing. Het middelpunt is de samenvloeiing. Vandaar Crux, in de betekenis van kernpunt en knelpunt maar ook raadsel en probleem. Net als voor elke wetenschapper en kunstenaar is het middelpunt voor Koenraad Tinel geen eindstation. Een middelpunt is slechts een halte op weg naar het ultieme middelpunt, met onderweg heel wat hindernissen. Om het met een bekend Frans gezegde te zeggen: Un train peut en cacher un autre. Het aantal hindernissen is onbekend, er zijn er zoveel dat het middelste middelpunt niet te vinden is. Voor Koenraad Tinel is elk beeld het verslaan van een hindernis. De nieuwste overwinningen zijn te zien op CRUX.
De expositie staat in het teken van het kruis. Niet als een religieus symbool maar als het oriënteringspunt, waarvan de snijlijnen naar het middelpunt leiden. De namen van de snijlijnen zijn de vetkoppen van deze beschouwing. Het middelpunt is de samenvloeiing. Vandaar Crux, in de betekenis van kernpunt en knelpunt maar ook raadsel en probleem. Net als voor elke wetenschapper en kunstenaar is het middelpunt voor Koenraad Tinel geen eindstation. Een middelpunt is slechts een halte op weg naar het ultieme middelpunt, met onderweg heel wat hindernissen. Om het met een bekend Frans gezegde te zeggen: Un train peut en cacher un autre. Het aantal hindernissen is onbekend, er zijn er zoveel dat het middelste middelpunt niet te vinden is. Voor Koenraad Tinel is elk beeld het verslaan van een hindernis. De nieuwste overwinningen zijn te zien op CRUX.
EXPOSITIE EN
PUBLICATIE
Goed, u hebt nu mijn visie op het werk en het leven van Koenraad Tinel. Stefan Hertmans heeft zijn kijk in een essay gegoten. Het staat prompt vooraan in het nieuwe boek gewijd aan de laatste van de reuzen uit het beeldentijdperk dat zijn broeikast heeft in de tweede helft van de vorige eeuw.
Goed, u hebt nu mijn visie op het werk en het leven van Koenraad Tinel. Stefan Hertmans heeft zijn kijk in een essay gegoten. Het staat prompt vooraan in het nieuwe boek gewijd aan de laatste van de reuzen uit het beeldentijdperk dat zijn broeikast heeft in de tweede helft van de vorige eeuw.
guido lauwaert
CRUX – Koenraad
Tinel
ABTENHUIS – Abdijstraat 10 – 9500 Geraardsbergen
Van 9 september t/m 26 november 2017
info: toerisme@geraadsbergen.be
ABTENHUIS – Abdijstraat 10 – 9500 Geraardsbergen
Van 9 september t/m 26 november 2017
info: toerisme@geraadsbergen.be
CRUX. KOENRAAD TINEL
MER. PAPER Kunsthalle, Gent, 2017 www.mer.paperkunsthalle.org
MER. PAPER Kunsthalle, Gent, 2017 www.mer.paperkunsthalle.org
Geen opmerkingen:
Een reactie posten